TỤ ĐIỆN VÀ CÁC LOẠI TỤ ĐIỆN
1. Tụ điện là gì?
Tụ là loại linh kiện điện tự thụ động, chúng được tạo bởi 2 bề mặt dẫn điện được ngăn cách bởi điện môi. Khi xuất hiện chênh lệch điện thế tại hai bề mặt thì các bề mặt sẽ xuất hiện điện tích cùng điện lượng nhưng trái dấu nhau.
Tụ điện tích điện bằng cách lưu trữ electrong và dẫn dòng điện xoay chiều bằng tính chất phóng nạp. Nếu điện áp 2 bản mạch trong tụ không thay đổi đột ngột mà biến thiên theo thời gian thì rất dễ cháy nổ khi cắm nạp hoặc xả tủ do dòng điện tăng đột ngột. Đây được gọi là nguyên lý xả nạp của tụ điện.
2. Các loại tụ điện
2.1 Tụ điện không phân cực
Tụ điện không phân cực thì không xác định cực dương âm, như tụ giấy, tụ gốm, tụ mica,... Các tụ có trị số điện dung nhỏ hơn 1 μF thường được sử dụng trong các mạch điện tần số cao hoặc mạch lọc nhiễu. Các tụ cỡ lớn, từ một vài μF đến cỡ Fara thì dùng trong điện dân dụng (tụ quạt, mô tơ,...) hay dàn tụ bù pha cho lưới điện.
Một số tụ hóa không phân cực cũng được chế tạo.
2.2 Tụ điện phân cực
Tụ điện phân cực, tức là nó có cực xác định. Khi đấu nối phải đúng cực âm - dương.
- Thường trên tụ có kích thước đủ lớn thì cực âm phân biệt bằng dấu - trên vạch màu sáng dọc theo thân tụ, khi tụ mới chưa cắt chân thì chân dài hơn sẽ là cực dương.
- Các tụ cỡ nhỏ, tụ dành cho hàn dán SMD thì đánh dấu + ở cực dương để đảm bảo tính rõ ràng.
2.3 Tụ điện có trị số biến đổi
Tụ điện có trị số biến đổi, hay gọi là tụ xoay, là tụ có thể thay đổi giá trị điện dung. Tụ này thường được sử dụng trong kỹ thuật radio để thay đổi tần số cộng hưởng khi ta dò đài
2.4 Siêu tụ điện
Đó là các tụ có mật độ năng lượng cực cao (supercapacitor) như tụ điện Lion (tụ LIC), là tụ phân cực và dùng cho tích điện một chiều. Chúng có thể trữ điện năng cho vài tháng, cấp nguồn thay các pin lưu dữ liệu trong các máy điện tử.
Khả năng phóng nạp nhanh và chứa nhiều năng lượng hứa hẹn ứng dụng tụ này trong giao thông để khai thác lại năng lượng hãm phanh (thắng), cung cấp năng lượng đỉnh đột xuất cho ô tô điện, tàu điện, tàu hoả nhanh..